Gobernu Irekiaren III. Planari ekarpen berriak

Jarraian, Gobernu Irekiaren III. Planerako jasotako ekarpen berriak argitaratu dira.

Ekarpenak jaso diren hurrenkeraren arabera daude ordenatuta.

A.C.M.F (2017-04-21)

Herritarren eta enpresen eskubide subjektiboetan eta interesetan eragina izan dezaketen etorkizuneko arau-proiektuei eragiten dien arau-kalitateko proposamena da. Gaur egun, administrazio publiko guztiek, Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legearen arabera, oinarrizko "irizpide ekonomikoak" baino ez dituzte baloratzen (129. artikulua eta hurrengoak). Proposatzen dut uztailaren 3ko 1083/2009 Errege Dekretuan, arau-analisiaren memoria arautzen duenean, "gizarte- eta ingurumen-irizpideak" zehatz-mehatz jasotzea. 2.2 artikuluan bakarrik aipatzen dira, baina ez dira garatzen. Irizpide horiek garatzea da asmoa, zehaztuz: talde kalteberei eragitea (adinekoak, adingabeak, ezinduak), enpresaren erantzukizun soziala, gardentasun informatiboa, parekidetasuna, eta abar. Estatuko Administrazio Orokorrarentzat bakarrik bada ere, gainerako administrazio publikoentzat eredu izan liteke, bereziki autonomikoentzat.

G.F.P. (2017-04-21)

Komenigarria da jokoan sektore publikoaren interes ekonomikoak egon daitezkeen prozedura judizialetan parte hartzen duten funtzionario publikoen identifikazioan gardentasun gehigarria ematea. Era berean, "ate birakarien" bateragarritasuna argitzeko, Gobernu Irekiaren III. Planean sartzeko eskatzen da prozedura ekonomikoetan (administrazioarekiko auzien prozeduretan) estatua ordezkatzen duten funtzionarioak izen-abizenekin identifikatzea (magistratuak, adibidez), eta ez "Estatuaren abokatu" orokor batekin.

Adib.: http://www.poderjudicial.es/stfls/PODERJUDICIAL/JURISPRUDENCIA/FICHERO/20131106%20TSCA%20REC%202736.2010.pdf

S.C.M (2017-04-22)

Gobernu Irekiaren III. Planak bere ekintza-ardatzen edo lehentasunen artean sartu beharko luke Erregistro Zibil Kontsular guztiak Erregistro Zibil elektroniko eta bakarraren sisteman erabat txertatzea; hala, batetik, erregistro horiek berehala bidali ahal izango dute garrantzizko informazioa Erregistro Zibil Nagusira, bide soilik digitaletik, eta, bestetik, Espainiako gainerako erregistro zibilekin komunikazio telematiko osoa izan ahal izango dute. Era berean, beharrezko neurriak hartu beharko dira herritarrek, bide elektronikoz, beren liburuetan dauden inskripzio eta oharrei dagozkien jaiotza-, ezkontza- eta heriotza-ziurtagiri literalak ere eskatu ahal izan diezazkieten Erregistro Zibil Kontsularrei.

A.P.R (2017-04-24)

Desklasifikazio plana eta sekretu ofizialak argitaratzea, Erresuma Batuan, Estatu Batuetan edo Suedian bezala. Sekretu ofizialei buruzko apirilaren 5eko 9/1968 Legearen Erreforman sartzeko, Diputatuen Kongresuaren Osoko Bilkurak, 2016ko azaroaren 29ko bilkuran, kontuan hartu duela sekretu ofizialei buruzko apirilaren 5eko 9/1968 Legea erreformatzeko Lege Proposamena, Diputatuen Kongresuaren Aldizkari Ofizialean argitaratua. Diputatuen Kongresua», B seriea, zk. 32-1, 2016ko irailaren 16koa.

M.A.L.L (2017-04-25)

Gardentasunari eta informazioa eskuratzeari buruzko funtzionarioentzako prestakuntza-programa sartu zen. Irizpideak bateratzea autonomia-erkidego guztietan, publizitate aktiboari dagokionez. Hau da, eskaintzen den informazioaren sistematika ahalik eta antzekoena izatea, informazio-blokeen kontzeptuak partekatuz. Bestela, bateratze lan hori eremu nazionaletik egitea. Gaur egun kaosa da.

Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseilua (2017-04-26)

CCU-REN EKARPENAK, GOBERNU IREKIAREN HIRUGARREN EKINTZA-PLANERAKO BALORATZEKO

Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseilua (CCU) estatu mailan jarduten duten kontsumitzaile eta erabiltzaileen erakundeen nazio-eremuko ordezkaritza- eta kontsulta-organoa da, eta kontsumitzaile eta erabiltzaileen erakundeen ordezkaritza instituzionala du Estatuko Administrazio Orokorraren edo Estatuko edo nazioz gaindiko beste erakunde eta organismo batzuen aurrean. Gaur egun, kontsumitzaileen bederatzi erakundek osatzen dute CCU. CCUk III. Planari egindako ekarpenak:

1. Ingalaterra Informazio-ekintzen III. Planean sartzearen garrantzia azpimarratu du CCUk.Arauak eta eskumenak oso sakabanatuta daudenez, kontsumitzaileak beren eskubideak babesteaz arduratzen diren organoei buruz eta bakoitzak erreklamazioaren gaiaren arabera dituen eskumenei buruz prestatzeko joera dago. Ekintza horiek kontsumitzaileen babes publikorako sarbide azkarra erraztuko lukete. Har litezkeen prestakuntza-neurriek kontuan hartu beharko lukete dagoen eten digitala, eta kolektibo guztiak hartu ahal izateko moduan diseinatu beharko lirateke. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen heziketa-programak titulartasun publikoko komunikabideen bidez sustatzearen garrantzia ere azpimarratzen du CCUk, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Defentsarako Lege Orokorraren eta beste lege osagarri batzuen testu bategina onartzen duen azaroaren 16ko 1/2007 Legegintzako Errege Dekretuaren 17. artikuluan jasotako aurreikuspenekin bat etorriz. Komenigarritzat jotzen da eskumen-esparru zehatzagoa eta osagarriagoa zehaztea, kontsumitzaileak babesteko esparruan aplikatu beharreko arau eta erregelamenduei dagokienez. Funtsezkoa da Europako araudiak eta gidalerroak edo eztabaidarako esparru komunean sortutakoak sartzea, hala nola kontsumitzaileen babesarekin, jurisprudentzia-bildumarekin edo antzeko informazio-ekintzekin lotutako araudi-bilduma bat. Ezinbestekoa da kontsumitzaileen babeserako Europako araudi guztiarekiko erlazioa. Prestakuntzari dagokionez, helburua litzateke finantza-hezkuntza Espainiako hezkuntza-esparruko eskola-curriculumean benetan garrantzitsua izatea, bereziki irizpide eta erakunde independenteen bidez. Arlo horretan, garrantzitsua da kontsumitzaile-elkarteen parte-hartze aktiboa, eta, bereziki, finantza-hezkuntzako plan nazional baten bidez.
2. Ingalaterra Kontseilua estatu mailako ordezkaritza- eta kontsulta-organo gisa eratzen da, kontsumitzaile-erakunde adierazgarrienen bidez, kontsumitzaileen eta erabiltzaileen interesak defendatzeko eta botere publikoek kontsumo-politikaren inguruan hartzen dituzten erabakietan eragiteko. 1/2007 Legegintzako Errege Dekretuaren 8. artikuluaren e) letrak aurreikusten duenez, kontsumitzaileen eskubide bat da kontsulta batean entzutea, kontsumitzaileei zuzenean eragiten dieten xedapen orokorrak egiteko prozeduran parte hartzea eta haien interesak ordezkatzea, legez eratutako kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarte, talde, federazio edo konfederazioen bidez. Arauak egiteko parte-hartze horretan zailtasun handiak izaten dira askotan, honako faktore hauen ondorioz: alegazioak egiteko epe urriak; alegazioak nola gauzatzen diren ez jakitea edo behin betiko testuetan kontuan hartu diren ez jakitea, edo merkatuko beste eragile sozial eta operadore batzuek egindako ekarpenak ez ezagutzea eta aztertutako arauen behin betiko bertsioetan duten eragina. Horregatik proposatzen da, alde batetik, parte hartzeko eskubidea baldintza egokietan erabili ahal izateko behar diren neurriak hartzea, eta, beharrezkoa denean, administrazio-epeak luzatzea. Eta, bestetik, Kontseiluaren eta herritar guztien eskura jartzea kontsulta publikora jarritako arauekin edo kontsumitzaileei zuzenean edo zeharka eragiten dieten entzunaldi-izapideekin zerikusia duten espedienteen edukia eskuratzeko tresnak. Arauak egiteko parte-hartze fase horretan, eragin handia dute lege, dekretu eta arauak izapidetzeko eta onartzeko dokumentuek eta bilerek. Gardentasun Legeak lan dokumentuak eta arauaren zirriborroak baztertzen ditu. Kontsumitzaile batentzat ia ezinezkoa da lege bat onartzeko prozesuaren jarraipena egitea eta, are gutxiago, jakitea zein eragilek eta dokumentuk parte hartu duten izapide horretan, eta zein ekarpen egin dituzten bertan. Hori dela eta, lege bakoitzarekin batera (BOEren ‘analisi’ atalean), onartutako lege-dekretu eta dekretuarekin batera, legegintza-aztarnari buruzko txosten bat argitaratu behar da, aktoreak eta dokumentuak bilduko dituena eta azken testuari nola eragin dioten azalduko duena. Eskubide horri berari dagokionez, CCUk parte hartzeko organoen funtzionamendua berrikusteko beharra ere mahaigaineratu du. Kontseiluak kide anitzeko 60 organotan baino gehiagotan parte hartzen du, eta horietako batzuk ez daude aktibo, edo ez dute behar bezala funtzionatzen, besteak beste, honako arrazoi hauengatik: bilera gutxi egiten dituzte; gai-zerrendarekin lotutako dokumentazioa aztertzeko denbora gutxi dute; oreka falta dute kontsumitzaileak ordezkatzeko esleitutako kideen eta organoko gainerako parte-hartzaileen artean, eta ez dute publikotasunik ematen kontsulta-organoetan aztertutako gaiei buruz. Oztopo horiek arintzeko, proposatzen da lehenik eta behin xehe-xehe aztertzea zer egoera dagoen herritarrek erakundeen bidez kontsulta, ordezkaritza eta parte hartzeko duten eskubideari dagokionez, eta, ondoren, neurriak hartzea kontsulta-organo dinamikoak, parte-hartzaileak, gardenak eta eraginkorrak daudela bermatzeko, kontsumitzaileen kezkak helarazteko eta merkatuan duten posizioa eta haien interes legitimoen errespetua hobetuko dituzten proposamenak helarazteko. Neurri horiek benetako negoziazio-sistema sustatu eta bultzatu behar dute, interesa duten gizarte-eragile guztiak bilduko dituena, esku hartzeko ahalmen handiagoa eta errealagoa izango duena, eta ez bakarrik herritarrak betetzeko administrazio-testu bat ezagutzeko aukera, zerbait aldatzeko benetako aukerarik gabe.
3. Olaizola II Kontsumo-administrazio propioetatik kanpoko hainbat erakunderi helarazi ahal dizkiete herritarrek beren kontsultak edo erreklamazioak kontsumitzaile gisa, eta, horrez gain, ez dago horrekin sortutako jarduera guztia zentralizatuko duen mekanismorik. Hori dela eta, ezinezkoa da herrialde horrek kontsumitzaileen babesarekin lotutako gaiei, sektoreei eta datu kuantitatiboei buruzko estatistika globalak izatea. Koordinazio falta horrek eragotzi egiten du, aldi berean, merkatuko operadoreek kontsumitzaileen eskubideen betetze-mailaren urteko jarraipena egitea eta aurkeztutako kontsulten eta erreklamazioen bilakaera egitea. CCUk kontsumitzaile eta erabiltzaileek erakunde horien aurrean (AESA, AEPD, SETSI, CNMC, DGSFP, BDE…) urtero aurkezten dituzten erreklamazioak jaso eta izapidetzeaz arduratzen diren organismoen (AESA, AEPD, SETSI, CNMC, DGSFP, BDE…) koordinaziorako eta informazioa helarazteko planak eta mekanismoak ezartzea proposatzen du, eta datu horiekin urteko txostena egitea; horri kontsumitzaileen elkarteek izapidetutako erreklamazioei dagozkien datuak gehituko zaizkio. Zaintza edo behaketarako tresna independente bat sortzen laguntzea proposatzen da, bai kontsultei buruzko azterketa- edo behatoki-zerbitzu baten bidez, bai organo arautzaile edo zaintza-organo baten bidez
4. Ingalaterra Kontsumitzaileen eskubideen defentsa ezin izango da eraginkorra izan ez badira antolatzen benetako gainbegiratze-sistemak, kontsumitzaileei produktu/zerbitzu bat saltzeagatik edo abusuzko jarduera jakin batengatik eragindako kalte ekonomikoarekiko zehapen-gaitasun efektibo, erreal eta proportzionala dutenak eta, gainera, kontsumitzaileari ordaina ematea aurreikusten dutenak. CCUk kontsumitzailea babesteko araudia urratu duten merkatuko operadoreei ezarritako zigorren inguruan publizitate eta irisgarritasun handiagoa eskatzen du. Informazio horrek kontsumitzaileen esku egon behar du, kontratatu nahi dituzten ondasunen eta zerbitzuen hornitzaileen aukeraketa zuhurra, arduratsua eta segurua egin dezaten. Gainera, merkatuaren gardentasuna bultzatuko luke eta merkatuko operadoreen arteko lehia osasuntsua sustatuko luke. Ezarritako zehapenei buruzko informazioaz gain, garrantzitsua da ikuskapen-tresnei eta zehapen-sistema azkar, eraginkor eta kontsumitzaileek ekonomikoki onartzeko modukoari buruzko informazioa izatea, horri buruzko erregistro bakarra edo informazio-puntu bakarra egongo baita. Horregatik, zerrenden, praxi txarreko ekintzen eta/edo erakundeek edo enpresek jasotako zigorren argitalpena sustatzea proposatzen da. Era berean, beharrezkoa da hiritar-kontsumitzaileei estatu eta autonomia mailan kontsumoko administrazioek kudeatzen dituzten ikuskapen-kanpainei buruzko informazio homogeneoa ematen duten tresnak ematea, baita kontsumitzailea babesteko arauak hausteagatik zehapenak ezartzeko espedienteak irekitzeari buruzkoak ere.
5. Tiran +29.53 Halaber, CCUk neurriak proposatu ditu kontsumitzaileek Merkataritza Erregistro Zentraleko oinarrizko datu batzuk errazago, errazago eta doan eskuratzeko, ondasunak eta zerbitzuak merkaturatzen dituzten enpresen aldean. Betebehar horiei aurre ez egitearren izen soziala aldatu edo helbidea aldatu duten enpresen aurkako erreklamazioak aurkezteko eta, behar izanez gero, ordaintzeko erraztasunak emango lizkieke kontsumitzaileei. Enpresa horietako zuzendarien altei eta bajei buruzko datuetarako irispidea bereziki esanguratsua da, urruneko salmentan gertatu ohi den bezala, harremanetarako helbide gisa posta-kutxa bat baino ematen ez dutenekiko. Neurri horiek iruzurrak gutxituko lituzkete eta merkatuaren saneamendua bultzatuko lukete. Erakunde arautzaile batzuk, ordea, ez dira existitzen, eta desagertu egiten dira interes politiko-ekonomikoen nahasmenduan. Garrantzitsua da gatazkak justizia kolektiboaren bidez, judizioz kanpoko justiziaren bidez eta abar konpontzeko mekanismoei buruzko aukeren publizitatea eta erakusgarria izatea. Merkataritza Erregistro Zentralean enpresa merkaturatzaileei buruz dauden oinarrizko datuetarako sarbidea irekitzeari dagokionez, identifikazio bat sartzea proposatzen da, modu argi, publiko eta uniforme batean identifikatzeko kontsumo-arloko auzien ebazpen alternatiborako sistema bati atxikita dauden enpresak, Europako 2013/11/EB Zuzentaraua betez, kontsumitzaileei beren eskubideak modu eraginkorrean babesten dituzten auzien ebazpen alternatiborako mekanismoetarako sarbidea bermatzeko. Garrantzitsua da erregistro bakar edo antzeko organismo horren existentzia bultzatzea eta sustatzea, kontsumitzaileekin lotutako erakundeei buruzko informazioa sustatzen duena, banku- eta/edo kreditu-erakundeak barne, haien bat-egiteei, xurgapenei eta abarri dagokienez. 6. D.B. Beharrezkoa da gaur egun oso politizatuta dauden erakunde ikuskatzaileen inpartzialtasuna bilatzea. Erakunde horien independentziarekin, hartutako erabakiek denen onari erantzungo diotela bermatzen da. Inpartzialtasun hori ziurtatzeko, irizpide zehatzak ezarri behar dira zuzendaritza karguak izendatzeko.

A.C.B (2017-04-26)

Amai ditzagun Senatua eta Diputazioak, ezin dugu gastu zentzugabe hauekin jarraitu.

ESPAINIAKO ARTXIBOZAINAK FUNTZIO PUBLIKOAN AEFP (2017-04-30)

ARCHIVE aplikazioa administrazio elektronikoaren inplementazioa hobetzeko neurri bat baino gehiago dela agerian uzteko, Plan honen esparruan, ARCHIVEren aplikazio praktiko bat proposatu nahi dugu, informazio publikorako irispide-prozeduren kudeaketa elektronikora zuzendua, "helburu errealista, bideragarria eta bi urteko epean bete daitekeena", Gobernu Irekiaren III. Planerako ekarpenen balorazio-irizpideetan adierazten den bezala, bai eta neurri zehatz bat ere, "VOCIVE-ren irekierarako emaitza ezin argiagoak" erabiltzen dituena.

Gaur egun, Sarbide Eskaerak Kudeatzeko aplikazioaren (GESAT) funtzio nagusia sarbide-eskaerei buruzko espedienteak kudeatzea da, eta, beraz, Gardentasunaren Atariarekin elkarreragiten duen modulu nagusietako bat da. Proposamena da GESATen bidez kudeatutako informazio publikoa eskuratzeko prozedura elektronikoa eraldatzea, Elkarreragingarritasun Eskema Nazionalaren (ENI) eta Segurtasun Eskema Nazionalaren (ENS) eskakizunei bete-betean erantzungo dien prozedura bihurtzea, eta Archive behin betiko artxibo elektronikoaren aplikazioan txertatu ahal izatea (Inside erakundeak emandako tresnen bidez, E-Ark europar eremuko proiektua ere kontuan hartuta). Horrela, informazio publikoa eskuratzeko prozedura Administrazio digitalari erabat egokitutako prozedura bihurtzea lortzeaz gain, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legeak xedatutakoaren arabera, erraztu egingo da prozedura horrek sortutako informazioa eta datuak herritar guztiek askatasunez kontsultatu ahal izatea Gardentasunaren Atariaren bidez, Archive aplikazioan irauli ondoren. Hala, GESATen bidez eskatzaileei ematen zaizkien eskaerak, ebazpenak (biak behar bezala anonimizatuak) eta informazioa (hala badagokio) guztien eskura egongo lirateke, askatasunez ("gardentasunaren gardentasuna" edo antzeko zerbait), gardentasun-legean eta gainerako araudian aurreikusitako salbuespenekin.

Access Info Europe (2017-04-30)

1. proposamena: Gardentasunari, Informazioa Eskuratzeari eta Gobernu Onari buruzko Legea aldatzea, hobetuz

Gizarte zibilak eta nazioko eta nazioarteko adituek kritikatu dituzten gabezia guztiak.

Gobernu Irekiko Espainiako I. Ekintza Planaren konpromiso nagusietako bat Gardentasun Legea egitea eta onartzea zen, Gobernuaren legegintza-ahalari eta gardentasunean eta gobernu irekian aurrera egiteko borondate politikoari esker. Onartu eta lau urtera eta indarrean sartu ostean, legeak gabezia nabarmenak erakusten jarraitzen du benetako gardentasun erregimen baterantz aurrera egiteko. Legea gardentasun legeak dituzten 111 herrialderen 77. posizioan kokatzen da, 73 puntu lortuz, Global Access to Information Rating-en arabera informazioa eskuratzeko eskubidea erabat bermatzen duten legeek dituzten 150 puntuetatik urrun. Gardentasunaren Lege on bat izatea gobernu irekiaren funtsezko zutabeetako bat da, eta, horregatik, gizarte zibilak nazioarteko estandarrekin bat datorren lege bat eskatzen jarraitzen du. Espainiako Konstituzioaren 87. artikuluak Gobernuari legegintza-ekimena ematen diola kontuan hartuta, eta aurreko OGP planetan legegintza-neurriak sartu direla kontuan hartuta, lege-erreforma hau egiteko ez dago inolako oztopo legal eta praktikorik borondate politikorik ez izatea baino.

Gobernuak aukera oso ona du gardentasunarekiko konpromiso eta borondate politiko hori erakusteko, 19/2013 Legearen aldaketa Gobernu Irekiaren III. Ekintza Planean sartuz. Hobekuntza hauek egin behar dira, besteak beste:

Informazioa eskuratzeko eskubidea oinarrizko eskubide gisa aitortzea, 2016ko abenduan Espainiako 50 akademikok baino gehiagok egin zuten deialdiari jarraituz.
Legearen irismena erakunde publiko guztietara, estatuko hiru botereetara, enpresa publiko guztietara eta zerbitzu publikoak kudeatzen dituzten enpresa pribatu guztietara zabaltzea.
Ez onartzeko arrazoiak eta informazioa eskuratzeko erregimen bereziei buruzko 1.2 Xedapen Gehigarria mugatzea, sistema mugatua, proportzionala eta kaltearen eta interes publikoaren proben mendekoa ezarriz.
Gainbegiratze- eta zehapen-mekanismoak hobetzea, Diputatuen Kongresuari garrantzi handiagoa emanez Gardentasun Kontseiluko presidentearen izendapenean, eta presidenteari ikuskatzeko eta zehatzeko ahalmena emanez.

2. proposamena: Gardentasunari buruzko 19/2013 Legea garatzeko araudia egitea

Gardentasun Legea 2013an onartu zen, eta ia 4 urte geroago, oraindik ez da Erregelamendua garatu. Alderdi hori bereziki kezkagarria da kontuan hartzen badugu 19/2013 Legearen artikulu ugarik ondorengo erregelamendu-garapena aipatzen dutela eta praktikan arazoak eta segurtasun juridikorik eza eragiten ari direla. Espainiako Konstituzioaren 97. artikuluaren arabera, gobernuari dagokio erregelamenduak egiteko ahala. Gainera, 19/2013 Legearen azken xedapenetako zazpigarrenaren arabera, Gobernuak, bere eskumenen esparruan, 19/2013 Legean ezarritakoa betearazteko eta garatzeko behar adina xedapen eman ahal izango ditu. Legebiltzarrean eztabaidatuko diren 19/2013 Legearen balizko erreformak alde batera utzita, Gobernuaren betebeharra da araua garatzeko erregelamendua onartzea, duela urte batzuetatik indarrean dagoena. Horregatik, Gobernu Irekiaren III. Ekintza Planak neurrien artean jaso behar du 19/2013 Legearen erregelamendu bidezko garapena, gizarte zibilaren parte-hartzearekin.

3. proposamena: Estatuko Administrazio Orokorrak gardentasun proaktiboa hobetzea

Besteak beste, neurri hauek argitaratu behar dira, gutxienez:

- Goi-kargudunen eta zuzendaritzako langileen lan-agenda osoak: bileretan trukatutako dokumentuak barne.
- Behin-behineko eta konfidantzazko langileen izenak eta lansariak.
- Goi-kargudun bakoitzaren eta zuzendaritzako langileen bidaia-gastu xehatuak eta dietak, BJKNk egiten duen bezala.
- Informazioa eskuratzeko eskaera guztiak eta horien erantzunak argitaratzea.

4. proposamena: Erabakiak hartzeko prozesuekin lotutako informazio garrantzitsua sortzen eta modu proaktiboan argitaratzen dela ziurtatzea.

Gardentasunari buruzko 19/2013 Legeak gutxieneko gardentasun-betebehar batzuk ezartzen ditu, baina borondate politikoaren mende dago Legean jasotako gardentasun-betebeharrak hobetzea eta zabaltzea. Gobernu irekiaren neurri eraldatzaileak ezartzeko, borondate politikoa ezinbestekoa da, eta 19/2013 Legeak tarte handia uzten du horiek gauzatzeko. Ildo horretan, Gobernu Irekiaren III. Ekintza Planak bere konpromisoen artean jaso behar du araudi edo plan bat egitea, erabakiak hartzeko prozesuekin lotutako informazio garrantzitsua modu proaktiboan sortzen eta argitaratzen dela ziurtatzeko (horren barruan legegintza-aztarna ere sartzen da, baina ez da horretara mugatzen). Plan horrek gizarte zibilaren parte-hartzea izan behar du, eta betetzea bermatuko duten neurriak jaso behar ditu. Argitaratu behar den informazio identifikatuaren artean, gutxienez, hauek daude: bileren aktak, hirugarrenengandik jasotako dokumentuak, aholkularitza juridikoa, politikei buruzko aholkularitza eta hartutako erabakien justifikazioak.

5. proposamena: Informazioa eskatzeko identifikazio-baldintzak.

Gardentasun handiagoa lortzeko, ezinbestekoa da herritarrek informazio publikorako sarbidea izatea sistema erraz eta azkar baten bidez, eta informazioa eskuratzeko eskatzaileari ez eskatzea informazioa eskuratzeko behar-beharrezkoak diren datuak baino gehiago, hau da: izena, zer informaziotara sartu nahi den eta informazioa bidaltzeko helbidea. Informazioa eskatzeko eskubidea gauzatzeko Gobernuak, zehazki Presidentetza Ministerioak, sortu duen prozedura konplexua, baztertzailea eta motela da. 19/2013 Gardentasun Legeak 17.2 artikuluan ezartzen duenez, “eskaera eskatzailearen nortasuna jasota geratzea ahalbidetzen duen edozein bitartekoren bidez aurkeztu ahal izango da; eskatzen den informazioa; harremanetarako helbide bat, ahal izanez gero elektronikoa, komunikazioetarako; hala badagokio, eskatutako informazioa eskuratzeko hobesten den modalitatea”. Hala ere, Jaurlaritzak soilik baimena ematen du eskaerak modu presentzialean, postaz eta modu telematikoan gardentasunaren atariaren bidez bidaltzeko, posta elektronikoaren erabilera baztertuta, eta informazioa eskatu ahal izateko NANa edo ziurtagiri elektronikoa ematera behartuta. Eskakizun horiek oztopo izaten ari dira ariketarako, izan ere, Gardentasunerako eta Gobernu Onerako Kontseiluko presidenteak behin baino gehiagotan adierazi du sistema hori berrikusi beharko litzatekeela prozesua arintzeko. Aspalditik Jaurlaritzak dio identifikazio sistema bat lantzen ari direla, egungo sistema mugatua hobetuko duen informazio erraz, azkar eta doakoa eskatzeko. Gizarte zibilak, ordea, ez du lan horien inguruko informaziorik. Neurri hori gobernu irekiaren planaren barruan sartzeak bermatuko luke gizarte zibilaren parte-hartzearekin eta hainbat ikuspuntu eta herritarren beharrak kontuan hartuta barneratzea. Horregatik, Espainiako Gobernu Irekiaren III. Ekintza Planak, indarrean egongo den lehen urtean egin beharreko ekintzen artean, gizarte zibilaren parte-hartzearekin, informaziorako sarbidea eskatzeko sistema erraz eta azkar bat ezarri behar du, eskaerak posta elektronikoaren bidez bidaltzeko aukera emanez.

6. proposamena. Informazioa eskuratzeko eskaerei erantzuteko epeak murriztea

Gobernu irekiaren neurri eraldatzaileak ezartzeko, borondate politikoa ezinbestekoa da, eta 19/2013 Legeak tarte handia uzten du horiek gauzatzeko. Legezko betebeharrez harago, jarraibideak, aginduak edo bestelako neurriak ezar daitezke, gizarte zibilaren parte-hartzearekin (eta betetzea bermatzen duten neurriak barne hartuko dituena), erantzuteko epeak praktikan murriztuko dituztenak. Agintari publikoek bermatu behar dute erabakiak hartzeko prozesuen etapa guztietan gizarte zibilak eskura duela parte hartzeko behar den informazioa, eta informazio hori hizkera argi eta ulergarrian dagoela. Horretarako, parte hartzeko informazio-eskaerei ahalik eta lasterren erantzun behar zaie, eta, zalantzarik gabe, parte-hartzea ahalbidetzeko behar adina denborarekin. II. Ekintza Planak hobekuntzak izan behar ditu informazioa eskuratzeko eskaerei erantzuteko epeetan, gizarte zibilak parte har dezan erabakiak hartzeko prozesuetan. Horretarako, epeek ez dute inoiz 15 egunetik gorakoak izan behar, eta eskaera bidaltzen den egunetik zenbatzen hasi behar da.

7. proposamena: Gizarte zibilarekin etengabeko elkarrizketa-foroa sortzea, Espainiako OGPren esparruan

Gobernu Irekirako Aliantza (OGP – Open Government Partnership) alde anitzeko ekimena da, eta gobernuak gardenagoak izatea, kontuak ematea eta herritarrei erantzuteko gaitasuna hobetzea du helburu. Horrek arauak eta kultura aldatzea eskatzen du, gobernuaren eta gizarte zibilaren arteko elkarrizketa eta lankidetza jatorra bermatzeko. Gobernuak, Gobernantza Publikoko Zuzendaritza Nagusiaren bidez, hirugarren Ekintza Plan parte-hartzaileena egiteko prozesuari ekin dio, eta gizarte zibilarekin elkarrizketa iraunkorrerako foroa sortzeko konpromisoa hartu du. Funtsezkoa iruditzen zaigu foroan Estatuko hainbat ministerio eta erakundetako ordezkariek parte hartzea, hala nola Gardentasun Kontseiluak, elkarrizketa sustatzeko eta horien eta gizarte zibilaren arteko topagune bat izateko.