Enplegatu publikoak. Jokabide-kodea
5/2015 Legegintzako Errege Dekretua, urriaren 30ekoa, Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuaren Legearen testu bategina onartzen duena. (52.etik 54.era bitarteko artikuluak)
Enplegatu publikoek arduraz bete behar dituzte esleituta dituzten zereginak, eta interes orokorrak zaindu behar dituzte, Konstituzioari eta gainerako ordenamendu juridikoari lotuta eta haiek betez. Horrez gain, printzipio hauen arabera jardun behar dute: objektibotasuna, osotasuna, neutraltasuna, erantzukizuna, inpartzialtasuna, konfidentzialtasuna, zerbitzu publikorako dedikazioa, gardentasuna, eredugarritasuna, austeritatea, irisgarritasuna, eraginkortasuna, zintzotasuna, kultura- eta ingurumen-ingurunearen sustapena, araututako jokabide-printzipioetan oinarritutako enplegatu publikoen eta emakumeen eta gizonen arteko jokabide-kodea errespetatzea, eta emakumeen eta gizonen arteko jokabidean.
5/2015 Legegintzako Errege Dekretuan ezarritako arauak eta printzipioak izango dira oinarri enplegatu publikoen diziplina-araubidea interpretatzeko eta aplikatzeko.
1. Enplegatu publikoek Konstituzioa eta ordenamendu juridikoa osatzen duten gainerako arauak errespetatuko dituzte.
2. Bere jardunak herritarren interes orokorrak asetzea izango du helburu, eta inpartzialtasunera eta interes komunera bideratutako iritzi objektiboetan oinarrituko da, alde batera utzita jarrera pertsonalak, familiarrak, korporatiboak, bezeroak edo printzipio horrekin talka egin dezakeen beste edozein alderdi.
3. Zerbitzuak ematen dituzten administrazioarekin, nagusiekin, lankideekin, mendekoekin eta herritarrekin leialtasunez eta fede onez jardungo dute.
4. Bere jokabidea oinarrizko eskubideen eta askatasun publikoen errespetuan oinarrituko da, jaiotza, arraza edo etnia, generoa, sexua, sexu-joera, erlijioa edo sinesmenak, iritzia, desgaitasuna, adina edo beste edozein baldintza edo inguruabar pertsonal edo sozial dela-eta diskriminaziorik eragin dezakeen jarduera oro saihestuz.
5. Abstenitu egingo dira interes pertsonala duten gaietan, bai eta lanpostu publikoarekin interes-gatazkak sortzeko arriskua sor dezaketen jarduera pribatu edo interes guztietan ere.
6. Ez dute betebehar ekonomikorik hartuko, eta ez dute esku hartuko pertsona edo erakundeekiko finantza-eragiketetan, ondare-betebeharretan edo negozio juridikoetan, lanpostu publikoko betebeharrekin interes-gatazka eragin badezake.
7. Pertsona fisikoek edo erakunde pribatuek ez dute inolako mesede-traturik edo justifikaziorik gabeko pribilegioa edo abantaila dakarren egoerarik onartuko.
8. Eraginkortasun-, ekonomia- eta efizientzia-printzipioen arabera jardungo dute, eta interes orokorra lortzen dela eta erakundearen helburuak betetzen direla zainduko dute.
9. Ez dute eraginik izango izapideak edo administrazio-prozedura arintzean edo ebaztean, bidezko arrazoirik gabe, eta, inola ere ez, horrek pribilegioa dakarrenean kargu publikoen titularren edo haien hurbileko familia- eta gizarte-ingurunearen mesedetan, edo hirugarrenen interesak kaltetzen dituenean.
10. Arduraz beteko dituzte dagozkien edo agintzen zaizkien zereginak, eta, hala badagokio, epe barruan ebatziko dituzte beren eskumeneko prozedurak edo espedienteak.
11. Zerbitzu publikora dedikatzeko printzipioaren arabera gauzatuko dituzte beren eskumenak, eta ez dituzte zerbitzu publikoaren aurkako jokabideak bakarrik hartuko, baita zerbitzu publikoak gauzatzean neutraltasuna arriskuan jartzen duten beste jokabide guztiak ere.
12. Isilpean gordeko dituzte sailkatutako gaiak edo legez zabaltzea debekatuta duten beste gai batzuk, eta behar den diskrezioa izango dute beren karguagatik ezagutzen dituzten gaiei buruz, eta ezin izango dute lortutako informazioa erabili beren edo hirugarrenen onurarako, edo interes publikoaren kalterako.
1. Herritarrak, nagusiak eta gainerako enplegatu publikoak arretaz eta errespetuz tratatuko dituzte.
2. Bere lanpostuari dagozkion zereginak arduraz eta ezarritako lanaldia eta ordutegia betez beteko ditu.
3. Goragokoen jarraibide eta agindu profesionalak beteko dituzte, ordenamendu juridikoa nabarmen hausten dutenean izan ezik; kasu horretan, berehala jakinaraziko dizkiete kasuan kasuko ikuskapen-organoei.
4. Herritarrei informazioa emango diete ezagutzeko eskubidea duten gai edo gaiei buruz, eta beren eskubideak baliatzeko eta betebeharrak betetzeko erraztasunak emango dizkiete.
5. Baliabide eta ondasun publikoak austeritatez administratuko dituzte, eta ez dituzte baliabide eta ondasun horiek erabiliko beren edo hurbilekoen onurarako. Era berean, zaintzeko betebeharra izango dute.
6. Ohiko usadioez, gizarte-usadioez eta kortesiazko usadioez haraindi doan edozein opari, mesede edo zerbitzu baztertu egingo da, baldintza onuragarrietan, Zigor Kodean ezarritakoari kalterik egin gabe.
7. Dokumentuen konstantzia eta iraunkortasuna bermatuko dute, transmititzeko eta ondorengo arduradunei emateko.
8. Prestakuntza eta kualifikazioa eguneratuta edukiko dute.
9. Laneko segurtasunari eta osasunari buruzko arauak beteko dituzte.
10. Beren nagusiei edo organo eskudunei helarazita dauden unitatearen eginkizunak hobeto garatzeko egokitzat jotzen dituzten proposamenak jakinaraziko dizkiete. Horretarako, zerbitzuaren eraginkortasuna hobetzeko balioko duten enplegatu publiko edo administratuen proposamenak jasotzea zentralizatzeko eskumena duen instantzia egokia sortzea aurreikusi ahal izango da.
11. Herritarrei arreta eskatzen duten hizkuntzan emango zaiela bermatuko dute, baldin eta lurraldean ofiziala bada.