Aquí recóllense os comentarios que realizaron os cidadáns a través do formulario publicado para o efecto.
1. Transparencia O compromiso de crear un portal de transparencia non é novo xa que estaba no primeiro plan de acción e é unha obriga legal asumida na lei de transparencia. A pesar dos avances que supón dispor dun portal de transparencia, persisten algunhas deficiencias considerables no deseño e desenvolvemento do mesmo:
Sistema de solicitude de información: Na práctica só poden realizar solicitudes de acceso á información a través do o portal os cidadáns españois e residentes en España que teñan un DNI electrónico ou un código de acceso específico que resulta moi difícil obter. Este feito fai que o Portal de Transparencia teña un efecto disuasorio sobre o dereito de acceso á información, un aspecto que recoñeceu mesmo o Defensor do Pobo a raíz dunha queixa presentada por Access Info Europe. A pesar de que desde a sociedade civil ese vén denunciado este aspecto, a inacción ata agora do Goberno respecto diso resulta preocupante. O propio informe de autoevaluación remitido polo Goberno recoñece a necesidade de continuar traballando para mellorar e facilitar os pedimentos de acceso a información. Desde Access Info damos a benvida a esta declaración, aínda que consideramos que un documento de avaliación ten o obxectivo precisamente de avaliar e non de realizar promesas. Recomendación: establecemento canto antes dun sistema de solicitudes máis accesible ao público, incluíndo consultas á sociedade civil durante este proceso.
Falta de información e análise respecto dos datos e estatísticas de visitas na web do portal. Este aspecto limita as posibilidades de avaliar a "usabilidade" do portal cun número de solicitudes de información alarmantemente baixo. O Goberno comunica no seu informe que as visitas ao portal ata o mes de setembro ascenden a máis de 3.800.000 en termos de páxinas vistas, así mesmo dise que ata setembro 2015 realizáronse 2.850 consultas por dereito de acceso, cantidade practicamente insignificante se temos en conta os 47 millóns de habitantes de España. Non existe ningunha lectura nin análise respecto da considerable diferenza entre número de visitas na web e o número de solicitudes de acceso; cando os responsables no Ministerio de Presidencia foron preguntados respecto diso atribuíron a diferenza a que "o usuario atopou a información que necesita", sen cuestionar se o sistema de identificación pode ser un factor limitante deste dereito de acceso a información. Doutra banda, só se ofrecen datos agregados sobre a resolución das solicitudes de acceso a información. Os únicos datos proporcionados no informe afirman que o 94% das solicitudes foron resoltas, sendo o silencio administrativo do 1,2%. Access Info considera esta información insuficiente para unha correcta rendición de contas e avaliación. Non se detallan no informe o tipo de respostas ofrecidas. Segundo os datos dos que dispón Access Info Europe e en base á nosa experiencia, bastantes respostas son parciais ou incompletas e denegacións parciais da información. Ademais, en moitos casos, a resposta consiste en aludir á non aplicación da Lei de transparencia na materia solicitada pola lei de transparencia, remitindo á aplicación doutra lexislación respecto diso e, en múltiples ocasións, sen achegar os detalles nin información de contacto sobre como realizar a solicitude.
Recomendación: ofrecer os datos desagregados por tipos de respostas para permitir un correcto seguimento por parte da sociedade civil.
En canto ás cifras de silencio administrativo ofrecidas, o principal problema que nos/nos atopamos como usuarios do portal é o tempo que se tarda desde o Goberno en rexistrar solicitudes (tempo a partir do cal empeza a contar o prazo que ten para responder). Por exemplo, cunha solicitude de Access Info Europe, o Goberno tardou unhas tres semanas en rexistrala e posteriormente contestou unhas catro semanas despois.
Recomendación: incluír no informe unha medición do tempo media para contestar e que este sexa tido en conta desde o momento no que se realiza o pedimento polo usuario.
2.- Falta de mecanismos de participación no proceso de avaliación de plan de acción É decepcionante que tras case 4 anos de implicación na Alianza polo Goberno Aberto, o goberno de España non dedicase esforzos para establecer un maior dialogo coa sociedade civil. A maioría de indicadores e fontes de verificación achegados sobre a participación nos diferentes compromisos asumidos, circunscríbense de forma practicamente exclusiva á utilización de redes sociais por parte do Goberno. O pasado día 5 de outubro, Access Info Europe fixo chegar unha queixa formal ao Comité ao de seguimento da OGP na que se apuntaban entre outros aspectos:
Non se estableceron mecanismos de comunicación que permitan o diálogo coa sociedade civil e faciliten os procedementos de consulta sobre plans e avaliacións. Este aspecto inclúe a ausencia de aspectos como: un punto ou persoa de contacto identificable e accesible; o establecemento dunha web, só existe un espazo habilitado dentro da web de www.transparencia.gob.es pero que dispón de moi pouco información sobre o proceso e que foi creado o 15 de outubro de 2015; ou a publicación da información sobre OGP de forma proactiva.
A diferenza de anteriores consultas sobre os plans de goberno aberto e as avaliacións, nesta ocasión si se publicou a consulta na páxina web do portal de transparencia e parece que o Goberno contactou proactivamente a organizacións da sociedade civil para que realicen achegas. Con todo, desde Access Info Europe consideramos que o Goberno debería investir máis esforzos en facilitar esta consulta e na súa comunicación aos cidadáns xa que ha de facerse a través dun formulario electrónico e os nosos datos mostran que ata a data só se publicaron 8 tweets (dous o 25 de setembro e dous o 29 de setembro, un o día 6, 7, 8 e 9 de outubro respectivamente) para difundir a posibilidade de participación, que é unha parte fundamental do proceso do Open Government Partnership.
Un ano e medio despois da entrada en vigor da Lei de Transparencia aínda non se aprobou o Regulamento da mesma. O Goberno remitiu un borrador de forma moi limitada á sociedade civil para realizar achegas, que non só falla á hora de clarificar terminoloxía crave – como, por exemplo, que é un "informe interno" -, senón que a amplía dificultando aínda máis o acceso, por exemplo, excluíndo do ámbito de aplicación da lei calquera documento que "conteña opinións". Desde Access Info Europe fixéronse chegar comentarios ao borrador no mes de xullo de 2015 pero aínda non se recibiu ningunha resposta respecto diso destes por parte do Goberno.
O II plan de acción non establecía ningún compromiso real para aumentar a participación dos cidadáns nos procesos de toma de decisión. Atopamos algunhas mencións como no compromiso terceiro sobre a creación dunha rede social co fin de incrementar a participación da comunidade educativa, pero os indicadores achegados confirman que este compromiso está máis ben relacionado con compartir coñecemento e non cun proceso de toma de decisión compartido. Doutra banda, a pesar de que o Plan si incluíu un mecanismo formal de participación no compromiso oitavo de creación do Consello Español de Drogodependencias e outras Adiccións, non se achegan indicadores relacionados coa participación.
Recomendación: establecer mecanismos e medidas concretas de comunicación e diálogo coa sociedade civil.
Recomendación: Contestar a cada unha das achegas recibidas durante as consultas explicando como se usaron as achegas. Isto inclúe facer público o número de achegas recibidas e o contido (preguntando previamente aos autores das mesmas). Desde Access Info Europe queremos chamar a atención en positivo sobre o traballo do Consello de Transparencia e Bo Goberno. A pesar das limitacións deste órgano, tanto en competencias como en recursos, derivadas da súa concepción na propia Lei de Transparencia, está a facer un esforzo por actuar como un organismo independente defendendo o dereito de acceso a información e dinamizando o debate en materia. Un exemplo de boas prácticas pódese atopar na consulta pública que se realizou sobre o borrador do seu plan estratéxico. No este proceso fíxose un esforzo por difundir o borrador entre o maior número de organizacións da sociedade civil posible e publicáronse as achegas así como un dossier coas respostas ás achegas de cada organización. Así mesmo, quérese facer constar que a organización Reporteiros Sen Fronteiras, Sección Española (membro da coalición proacceso), subscribe os presentes comentarios.
Este sitio web utiliza cookies propias e de terceiros para ofrecer un mellor servizo. Se continúa navegando consideramos que acepta o seu uso.