Táboa resumen da actividade

Compromiso, iniciativa e actividade	Inicio	Fin	Estado
3. Plan de mellora da participación cidadá nos asuntos públicos   3.3. Avaliación e mellora da participación: plans e programas, órganos consultivos, medios electrónicos e redes sociais  3.3.6. Procesos de avaliación da participación en medios electrónicos e redes sociais. Experiencias piloto	01/01/2021	30/10/2024	Finalizada

Estado de execución

O día 29 de novembro de 2021, constitúese  unha Comunidade de Práctica de Participación [CdPP, en diante], como soporte de traballo no deseño e desenvolvemento dun plan de mellora da participación e, en concreto, de procesos de participación en plans e programas e a través de medios electrónicos e redes sociais (actividades 3.3.1 a 3.3.4).

Na mesma, participan representantes de o tres administracións públicas, ademais do ámbito académico, a Plataforma do Terceiro Sector e Asociacións e Fundacións sen ánimo de lucro.

A sesión constitutiva de esta Comunidade de Práctica realizouse o día 29 de novembro de 2021, a través dun evento difundido en directo a través do Portal de Transparencia e das redes sociais, coa colaboración do Goberno de Aragón. A inauguración estivo a cargo do Director Xeral de Gobernación Pública e de o Director Xeral de Goberno Aberto e Innovación do Goberno de Aragón. 

Inicialmente, está integrada por 80 membros expertos/as das Administracións públicas e da sociedade civil, con participación así mesmo do OCDE. Neste foro, organizado en tres áreas de dedicación e de traballo (Subcomunidades), intercámbianse experiencias e boas prácticas sobre participación cidadá, sobre plataformas de participación, procesos participativos e laboratorios de innovación. O obxectivo final desta Comunidade reside en fornecer elementos prácticos para implementar no ámbito de responsabilidade de cada sector ou organismo, cuestións concretas que faciliten a participación cidadá no ámbito das súas competencias.

Concretamente, é a Subcomunidad de procesos participativos, que iniciou o seu traballo o 2 de febreiro de 2022, a que dá soporte ás seguintes actividades desta iniciativa:

3.3.1 Desenvolvemento da elaboración de guías de autoevaluación e avaliación da participación en plans e programas medios electrónicos e redes sociais, 

3.3.2. Deseño e desenvolvemento de procesos de participación en plans e programas

3.3.4. Elaboración de guías de autoevaluación e avaliación da participación en medios electrónicos e redes sociais.

O 22 de febreiro de 2023 a CdPP celebrou o seu segundo encontro (dispoñible en HazLab ) para presentar o traballo desenvolvido durante 2022 que dan soporte ás iniciativas mencionadas. En concreto presentáronse tres produtos, de cada unha das subcomunidades (dispoñibles en HazLab):

• Guía de primeiros auxilios para un proceso participativo (que SI e que NON facer)  Elaborada pola subcomunidad de procesos, no dita guía recóllense, de modo práctico e sinxelo, un total de 50 consellos explicados a considerar nos procesos participativos (30 recomendacións a ter en conta e 20 aspectos a evitar) desde a experiencia das boas prácticas en materia de participación.

• Deseño de servizos para o prototipo de laboratorio dixital de innovación HazLab A subcomunidad de laboratorio presenta no documento os resultados da elaboración dun proceso de deseño para o prototipo de laboratorio, detallando a metodoloxía desde o Design Thinking, en cada unha do catro fases do proxecto (descubrir – sintetizar – cocrear e prototipar), e explicando os perfís atopados e os achados asociados a cada un deles.

• Funcionalidades da Plataforma de Participación (resultados da enquisa) A subcomunidad de Plataforma mostra os requisitos mínimos que debe conter unha plataforma deseñada para a participación. Identifícanse 6 compoñentes básicos; 10 funcionalidades críticas e 12 importantes, así como as principais características que debe presentar unha plataforma de participación.

• As actividades 3.3.1 e 3.3.4, relacionadas coa ELABORACIÓN DE GUÍAS de autoevaluación e avaliación da participación en plans e programas, medios electrónicos e redes sociais, realízanse como parte de un encargo a ISDEFE, medio propio do Ministerio de Defensa. O encargo, asinado o 29 de outubro de 2021 comprende, entre outros traballos:

  • A elaboración, en soporte dixital e en papel, de Guías de Avaliación da Participación en plans e programas.

  • A elaboración de Guías de Avaliación da Participación a través de  medios electrónicos e redes sociais. 

Ambas as guías basearanse nas recomendacións que se recollen no informe do Observatorio da participación desenvolvido no III Plan de Goberno Aberto, xa finalizado.

Polo que respecta á elaboración de  GUÍASDE AVALIACIÓN DA PARTICIPACIÓN EN PLANS E PROGRAMAS unha vez realizado a formulación das necesidades por parte a DGGP, así como a procura e selección de 3 posibles provedores que fosen especialistas na materia, procedeuse á contratación da Universitat de Xirona para o este encargo, encabezado polo catedrático Quim Brugué, a guía atópase publicada en formato dixital tanto no Portal de Transparencia como en HazLab.

A tal fin, propúxose o deseño e execución dun ciclo de conferencias , outro de talleres prácticos, así como a elaboración de material de apoio, co obxectivo de:

•Familiarizar aos asistentes cos conceptos básicos e tendencias actuais no referente á participación cidadá en plans e programas públicos.

•Describir as fases para o despregamento e a posta en marcha da participación cidadá en plans e programas públicos.

•Describir os criterios, métodos e ferramentas para a avaliación da participación cidadá en plans e programas públicos.

•Obter recomendacións básicas para entidades públicas interesadas en incorporar a participación cidadá no desenvolvemento dos seus plans e programas.

• Respecto das conferencias se programou un ciclo de 8 sobre diversos aspectos da participación cidadá, cinco das cales se celebraron en 2022 e o tres restantes celebráronse no primeiro cuadrimestre do 2023.

Celébranse en formato virtual, utilizando o espazo colaborativo de HazLab e van sendo gravadas e publicadas, utilizándose para os labores de sensibilización e formación sobre participación pública para a difusión en aberto. As  8 conferencias  desenvolvidas atópanse dispoñibles no espazo colaborativo de HazLab.

En relación a os talleres prácticos deseñáronse 4, conducidos polo coordinador do proxecto (Quim Brugué), en colaboración coa Comunidade de Práctica Participa IV Plan. Están dirixidos a persoas con responsabilidades no deseño e desenvolvemento de plans e programas públicos, así como responsables de procesos de participación cidadá

Combinan a modalidade presencial e virtual. e a súa temática corresponde coas etapas que conformarán os contidos da guía:

Taller 1. O porqué da participación en plans e programas.

Taller 2. O que da participación en plans e programas

Taller 3. O como da participación en plans e programas

Taller 4. Avaliando a participación en plans e programas

En concreto, na sesión mencionada do día 22 de febreiro de 2023 da Comunidade de Práctica, utilizouse unha parte da sesión para o desenvolvemento do Taller 1.

• Acompañando ás sesións (conferencias e talleres), desenvolverase e redactará un material de apoio, orientado á súa difusión e uso cotián, que permita dispor dun marco conceptual e metodolóxico compartido sobre o porqué, o que e o como dos procesos de participación cidadá en plans e programas públicos.

• Ofrecer un material alcanzable e didáctico que permita aos responsables da implementación dos procesos participativos dispor dunhas liñas comúns de actuación.

• Canto á GUÍA DE AVALIACIÓN DA PARTICIPACIÓN A través de MEDIOS ELECTRÓNICOS E REDES SOCIAIS, o traballo foi realizado polo equipo da Universidade Complutense de Madrid, coa coordinación do catedrático de Dereito Constitucional Rafael Rubio, e Ana Ibarz e Raquel Vale do Grupo de Investigación Complutense ‘Tecnoloxía e Democracia’ (I+DEM), atopándose, publicada en formato electrónico tanto no Portal de Transparencia como en HazLab.

Neste contexto, no ano 2023 puxéronse en marcha o ciclo de conferencias #ParticipaDigital. O ciclo de conferencias constou de catro conferencias realizadas por expertos na materia provenientes de distintos ámbitos, tratando temas como a Participación cidadá dixital desde a sociedade civil, a Tecnoloxía e a democracia, O uso das redes sociais da AGE no fomento da participación cidadá e a Democracia afectiva: máis aló das plataformas dixitais de participación.

Tamén se continuou co ciclo de conferencias CicloParticipa con Cecilia Güemes, Cristina Monge e o exministro Joan Subirtas.

Polo que respecta ás EXPERIENCIAS PILOTO DE PROCESOS DE PARTICIPACIÓN:

• levou a cabo unha experiencia piloto de participación a través de medios electrónicos coa comunidade de prácticas citada, testando a plataforma de participación (espazo HazLab) posta a disposición por ISDEFE para o desenvolvemento do modelo de laboratorio de innovación para promover a participación en políticas públicas.
• Así mesmo, están a aproveitarse dúas experiencias da DGGP para profundar nos seus procesos participativos: A Reforma da Lei de Transparencia e o Sistema de Integridade da AGE. O espazo ‘Participa’ de ‘Goberno Aberto’ no Portal da Transparencia dá conta do detalle do proceso de ambos.

https://transparencia.gob.es/transparencia/transparencia_Home/index/Goberno-aberto/Participa/Procesos-Participativos.html)

• Por outra banda, o proxecto Plan de atención integral a persoas maiores na realización de trámites ante a AGE (Acceso 65+) realizouse como proxecto piloto dentro do Laboratorio para a participación HazLab, desde o que se realiza a coordinación e seguimento das actividades e resultados do proxecto. Como resultado do proxecto piloto realizouse un informe de diagnóstico, unha análise do problema e elaboráronse tres prototipos para a atención multicanle a persoas maiores (Difusión interna e externa, Kit dixital e protocolo de atención presencial a persoas maiores).

• O encargo, xa finalizado, que incluía tamén os laboratorios de innovación para promover a participación nas políticas públicas, programouse a 3 anos, cun orzamento total de 559.000 euros, financiado con fondos  europeos:  compoñente 11 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, aprobado polo Goberno español, en relación con a Modernización das Administracións Públicas, segundo a seguinte distribución: para o ano 2021 (230.000€), para 2022 (188.000€) e para 2023 (141.000)